Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van MVO Nederland passeerden de belangrijkste MVO trends voor de komende jaren. Een paar daarvan wil ik nader belichten.
Circulaire economie
In de eerste plaats zien we een steeds grotere belangstelling voor de principes van de circulaire economie. Willem Lageweg illustreerde dit met een spijkerbroek van MudJeans, die hij droeg. MudJeans kun je niet kopen. In plaats daarvan betaal je een bedrag per maand en na een jaar ruil je hem weer in voor een nieuwe. Het materiaal wordt hergebruikt en gaat op deze manier dus niet verloren. Op grotere schaal is ook InterfaceFlor al jaren actief met hergebruik van grondstoffen voor hun tapijttegels.
Nieuwe energie
Op het gebied van duurzame energie heeft Nederland een achterstand in vergelijking met ons omringende landen. Die achterstand zal de komende jaren echter versneld worden goedgemaakt, aldus Maarten Hajer, directeur Planburo voor de leefomgeving. Hij benadrukte dat de inzet van natuurlijke energiebronnen vooral een kwestie is van omdenken, een ander verhaal vertellen. Hij riep bedrijven en overheden op om positieve voorbeelden uit andere landen in de wereld te gebruiken, zodat we kansen gaan zien, nieuw beleid maken en een nieuwe realiteit realiseren.
Coöperaties
De vorming van coöperaties is een derde trend. Titia Siertsema, voorzitter van Uneto VNI, vertelde hoe installatiebedrijven, ingegeven door veranderende marktvragen elkaar steeds meer opzoeken. Klanten hebben tegenwoordig niet alleen een vraag over een HR ketel, maar willen meteen weten hoe het zit met energiebesparing door zonnepanelen of warmte koude-opslagsystemen. Samenwerken vanuit verschillende techniekgebieden gaat echter niet vanzelf. Daar is voorlopig nog wat overredingskracht voor nodig, aldus Siertsema. Ook aan de kant van de eindgebruikers zien we een toenemende bundeling van krachten, zoals gezamenlijke inkoop vanuit wijken en cyclische economie initiatieven.
De coöperatiegedachte is inmiddels op lokaal niveau sterk in opkomst. Voorbeeld van een initiatief met maatschappelijke meerwaarde is de samenwerking tussen stichting Diverzio en de St. Maartenskliniek in Gelderland. Met behulp van biologische producten maken koks gezonde voeding voor patiënten.
Grensverleggend MVO
Internationaal MVO in relatie tot ontwikkeling van zelfsturende gemeenschappen is een volgende trend. Voorbeeld hiervan is A Beautiful Story; een initiatief van Cathelijne Lania die voorheen werkzaam was als marketeer bij Douwe Egberts. Zij raakte bij een bezoek aan Nepal geïnspireerd om mooie handgemaakte sieraden te laten maken en daardoor mensen een kans te geven om zich te ontwikkelen. Het begon allemaal tijdens een theepauze. Met scherven van oude kopjes werden de eerste bijzondere armbanden gemaakt, die zowel geluk brengen aan de makers als aan degene die ze draagt. Door de verkoop van de inspirerende symbolische sieraden draagt Cathelijne bij aan werkgelegenheid en aan de leef- en arbeidsomstandigheden van de zilversmeden en hun gezinnen. Dat alles onder het motto creating opportunities for everyone to shine. De fair trade verhalen uit Nepal vinden ondertussen hun weg naar steeds meer bestemmingen. En niet alleen de eigen verhalen, maar ook die van Amnesty worden gedeeld via de sieraden.
Duurzame zorg
Tot slot vertelde Celia Noordegraaf, manager marketing en communicatie van het Jeroen Bosch ziekenhuis over de versterking van duurzame initiatieven in haar organisatie. Bij de realisatie van de nieuwbouw is op een integrale manier gekeken naar structurele verbeteringen ten aanzien van energieverbruik, materiaalkeuze, processen en duurzaam gedrag. Het gebouw is niet alleen duurzaam qua constructies en installaties, het ademt natuurlijke rust en ruimte wat een positieve invloed heeft op het welbevinden van medewerkers en patiënten. Naast de healing environment is het energieverbruik dramatisch gedaald, o.a door ingenieuze warmte-koude opslagsystemen, waardoor restwarmte van de zomer wordt gebruikt in de winter en restkoude uit de winter wordt gebruikt in de zomer. Via de businessclub Jeroen Bosch worden innovaties mogelijk gemaakt door samenwerkingen met ondernemers.
De 10 MVO trends op een rijtje
TREND1: MVO wordt serious business
De toenemende urgentie van duurzaamheidsproblemen dwingt tot een versnelling van MVO-inspanningen. MVO verliest daarmee zijn vrijblijvende karakter en wordt ‘serious business’.
TREND 2: Het bedrijf van de toekomst is een glazen huis
Went u er maar vast aan: het bedrijf van de toekomst is een glazen huis waar iedereen naar binnen kan kijken. Wie in zijn glazen huis goed voor de dag wil komen, neemt zelf het heft in handen.
TREND 3: Ontwikkelingslanden groeimarkt voor Nederlands bedrijfsleven
Een groeiend aantal Nederlandse bedrijven waagt de sprong en gaat ondernemen in ontwikkelingslanden. Logisch, want dit zijn de opkomende economieën van de toekomst.
TREND 4: Niet-financiële waarden worden geld waard
Steeds vaker klinkt de roep om onze economie anders in te richten: door niet-financiële en maatschappelijke factoren mee te nemen in de berekening van kosten. De eerste bedrijven pakken de handschoen op en starten met impactmeting.
TREND 5: Klein is het nieuwe groot
Wie niet sterk is moet slim zijn. En dat zijn ze, de talloze kleine lokale initiatieven die overal opkomen. De oude gedachte ‘think global, act local’ zit in een stroomversnelling.
Zie ook het filmpje ‘Klein. Het nieuwe groot’ van Triodos Bank.
TREND 6: Bedrijven voeren ‘Mission Zero’ aan
De gevolgen van klimaatverandering waren dit jaar duidelijker dan ooit. We zullen onze CO2-uitstoot drastisch terug moeten brengen. Bedrijven nemen hierin het voortouw en gaan over op ‘Mission Zero’.
TREND 7: De samenleving is klaar voor de circulaire economie
In de samenleving ontwikkelt zich een trend gericht op delen en hergebruiken in plaats van bezitten en weggooien. De stijgende grondstofprijzen helpen ook een handje mee. Dit maakt de circulaire economie steeds aantrekkelijker voor bedrijven.
TREND 8: Ontwikkeling op de arbeidsmarkt verandert relatie werkgever en werknemer
Ook al is de werkloosheid nu hoog, de beroepsbevolking zal straks fors dalen. Een dilemma voor ondernemers. Tegelijkertijd transformeert werk zich steeds meer tot een ‘way of life’. Dit heeft allerlei gevolgen voor onze manier van werken en leven.
TREND 9: ‘Gezonde’ bedrijven zijn in opkomst
De transitie naar een toekomstbestendig zorgsysteem is alleen mogelijk als we meer inzetten op preventie en gezondheid in plaats van op ziekte en genezing. Daarom zal het thema gezondheid een steeds grotere rol gaan spelen binnen bedrijven.
TREND 10: Nederlandse duurzame innovatiekracht voedt straks de wereld
Wereldwijd lijden 870 miljoen mensen honger. Nederlandse bedrijven hebben veel kennis over de grootschalige productie, verwerking, distributie en verpakking van voedsel. Zij kunnen daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van de voedselproblematiek.