We leven in een geweldige tijd, zo begint het corporate filmpje van Triodos bank. En dat is volstrekt waar voor wie het wil zien. We leven namelijk in een tijdperk waarin de spelregels fundamenteel veranderen en Klein werkelijk het nieuwe Groot wordt. Lag vroeger de macht bij uitgevers en grote merken die ons verhalen lieten consumeren, dankzij de nieuwe media zijn we allemaal in staat ons verhaal te vertellen en te delen.
Verhalen als emotional appeal
Op Kickstarter staat een filmpje van een muzikante in kimono die met handgeschreven tekstkartonnen om steun vroeg om de release van het album van haar band mogelijk te maken. Ze had eerder aangeklopt bij een platenlabel, maar die vertelden haar dat de productie zeker 500.000 dollar zou gaan kosten. Daarop besloot ze het heft in eigen hand te nemen. Een schoolvoorbeeld van ‘durf te vragen’, zou je kunnen zeggen. Ze wist een relatie te leggen met het publiek door duidelijk te maken dat ze 4 jaar hard gewerkt hadden aan nummers en nu niet wilden opgeven en hun droom wilden verwezenlijken.
In de voetsporen van de held
Mensen voelen zich aangesproken door de held die het opneemt tegen de gevestigde orde. Dat komt met name door de herkenbare emoties die er omheen spelen, de frustratie dat je geen gehoor vindt bij een organisatie, het doorzettingsvermogen en de wilskracht om je eigen weg te gaan en de vastberadenheid om je dromen waar te maken en te laten zien dat het anders kan. Bovendien zegt de muzikante: ‘This is the future of music’, dus door het initiatief te steunen maak je deel uit van een voorhoede van pioniers en ben je als het ware deelgenoot in de strijd van de hoofdpersoon.
Make me care
Binnen 30 dagen nadat ze haar verhaal de wereld in stuurde, ontving ze 1,2 miljoen dollar aan steun, door voorintekening op haar album, door bestellingen van bijbehorend artwork en in de vorm van donaties. De belangrijkste uitdaging voor de storyteller is dan ook: ‘make me care’. Maak dat ik me betrokken voel, zorg dat je me raakt, zorg dat ik word bewogen.
Die opdracht geldt voor iedereen die een relatie wil bouwen met mensen en is eigenlijk niet zozeer een competentie, maar eerder een bewustzijn van onderlinge verbindingen en gedeelde menselijke behoeften. Of je nu een HR manager bent die een cultuur van vertrouwen en klantgerichtheid wil versterken of een marketeer die een merk betekenisvol wil maken voor klanten. En met de veranderende verhoudingen in de arbeidsmarkt is het net zo belangrijk dat je als professional met je verhaal weet te inspireren.
Al het universele is persoonlijk
Wat je bijblijft zijn bijna nooit de feiten of details in een verhaal, maar wat het verhaal met je doet. Het zijn de herkenbare emoties waar je onmiddellijk op aanslaat, de verbinding die je voelt met de wezenlijke aspecten die ons tot mens maken. Ik zag laatst de film Fast Girls en merkte dat ik in korte tijd gevangen werd door het verhaal. Een groep Engelse hardloopsters trainen voor het WK 4 x 100 meter in Londen. In de aanloop daar naartoe zijn er onenigheden in het team en loopt het letterlijk niet lekker. Op de individuele afstanden gaat het redelijk, maar alle estafettewedstrijden worden verloren door gebrek aan coördinatie. De druk is groot. Dit kampioenschap willen ze echt laten zien dat ze meetellen met de top. Iedere atlete heeft zo z’n eigen motieven om een prestatie neer te zetten. Voor de een is het de laatste kans in haar carrière, voor de hoofdpersoon Shania de enige manier om iets van haar leven te maken. Lisa is de dochter van de sponsor en zoekt voortdurend de bevestiging van haar vader, die haar laat weten dat alleen goud telt en dat verliezen niet wordt getolereerd. De spanningen tussen Shania en Lisa lopen op en de prestaties blijven onder de maat. Als ze uiteindelijk een kans krijgen om zich te kwalificeren voor de finale, gaat het weer mis bij de laatste wissel. Na afloop vliegen Lisa en Shania elkaar in de haren. Dan horen ze ineens dat ze alsnog door mogen, omdat het team van Frankrijk op het laatste moment wordt gediskwalificeerd. Het incident op de baan, dat door iedereen is gezien, leidt er echter toe dat Shania uit het team wordt gezet. Haar fysiotherapeut overtuigt haar echter dat ze terug moet vechten. Dat Lisa de sleutel is tot een oplossing. Dit zet een transformatie in gang. De meiden sluiten vrede en merken dat ze samen tot topprestaties komen door hun positie in de estafette om te draaien. Nu verloopt de wissel perfect. Vervolgens laat Lisa haar vader weten dat ze voortaan voor zichzelf rent en zijn bevestiging niet meer nodig heeft. Bovendien eist ze dat Shania weer terug komt in het team. Op de finaledag loopt alles als gesmeerd en toont de fotofinish dat ze erin geslaagd zijn om het goud binnen te halen. Tranen van blijdschap, trots en opluchting.
Aangeraakt worden
Uiteraard is dit een feel good movie, maar de opbouw heeft alles van de klassieke verhaalstructuur. We hebben een droom en een held, er zijn tegenstanders en worstelingen, teleurstellingen en obstakels, er is sprake van een doorbraak en persoonlijke ontwikkeling, met name wanneer de schijnbare tegenstander medestander wordt en het team vleugels krijgt. Waarom worden we gevangen door dergelijke verhalen? Ik denk omdat we onszelf herkennen, omdat we de held in onszelf aangesproken voelen en dezelfde kracht in onszelf willen aanboren.
Je verhaal laten resoneren
Hoe zorg je er nu voor dat je dergelijke ingrediënten inbouwt in je eigen corporate verhaal? Door op zoek te gaan naar de onderstroom verhalen van de helden in je organisatie, de persoonlijke ervaringen en drijfveren die symbool staan voor wat je met elkaar wil bereiken en uitdragen. Dat betekent niet alleen een weergave van gebeurtenissen, acties en processen, maar vooral de relatie laten zien tussen de herkenbare emoties van medewerkers en het hoger doel van de organisatie.